منابع عالی‌رتبه سوری در گفت‌وگو با ایندیپندنت عربی اعلام کردند که سوریه و اسرائیل قرار است سوم مهر، با میانجی‌گری ایالات متحده یک توافق امنیتی امضا کنند. بر این اساس، توافق مورد نظر صرفا بر موضوعات امنیتی و توقف تنش‌ها میان دو کشور متمرکز خواهد بود.
به گفته این منابع، یک روز پیش از آن، یعنی دوم مهر، احمد الشرع، رییس جمهوری موقت سوریه، در جریان نشست‌های مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک، سخنرانی خواهد کرد.
شبکه اسکای‌نیوز عربی به نقل از منابعی گزارش داد دولت آمریکا در تلاش است نشستی میان احمد الشرع و بنیامین نتانیاهو، رهبران سوریه و اسرائیل، در ماه آینده میلادی در نیویورک ترتیب دهد. قرار است این دیدار با حضور دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، برگزار شود.
از زمان آغاز جنگ سوریه در سال ۲۰۱۱، کانال‌های رسمی میان دمشق و اورشلیم به‌طور کامل مسدود شد.
اسرائیل در سال‌های گذشته حملات هوایی و موشکی متعددی در خاک سوریه انجام داده و دلیل آن را مقابله با نفوذ حکومت ایران و متحدانش عنوان کرده است. در مقابل، دمشق همواره این حملات را «غیرقانونی» و تلاش برای تحمیل شرایط جدید در میدان دانسته است.
مُراوده در سطح وزرا
دو منبع آگاه سوری نیز پیش‌تر خبر داده بودند که وزیر خارجه سوریه با وزیر امور راهبردی اسرائیل در پاریس دیدار و درباره تمهیدات امنیتی در جنوب سوریه گفت‌وگو کرده‌اند. رهبر معنوی جامعه دروزی اسرائیل در این نشست حاضر بود.
اورشلیم‌پست این دیدار را «حرکتی غافلگیر‌کننده و بی‌سابقه» توصیف کرد و آن را نشانه مرحله‌ای تازه از روابط دیپلماتیک میان دمشق و اورشلیم در بحبوحه تحولات سریع منطقه‌ای و بین‌المللی خواند.
به گزارش میدیا لاین، منبعی در وزارت خارجه سوریه تایید کرد که گفتوگوها با اسرائیل بر سه محور اصلی احیای توافق آتشبس ۱۹۷۴، وضعیت جنوب سوریه بهویژه در استان سویدا که در هفتههای گذشته درگیر تنشهای فزاینده بوده و همینطور نگرانیهای انسانی و امنیتی از جمله مسئله پناهجویان و قاچاق مواد مخدر در مرزهای جنوبی متمرکز بود.
اشاره به توافق ۱۹۷۴ به قرارداد جداسازی نیروها میان سوریه و اسرائیل مربوط میشود که با میانجی‌گری سازمان ملل به دست آمد. اسرائیل پس از سقوط حکومت اسد در دسامبر ۲۰۲۴ این توافق را نقض کرد.
این منبع تاکید کرد نشست بهدور از انظار عمومی و با پشتیبانی تیم دیپلماتیک فرانسه برگزار شد، در حالیکه واشینگتن نقش «ناظر و تسهیلگر» را ایفا میکرد بدون آنکه به‌طور مستقیم در مذاکرات شرکت کند.
یک سخنگوی وزارت خارجه سوریه به این رسانه گفت: «دیدار پاریس در چارچوب پایبندی قاطع سوریه به حفظ حاکمیت و تمامیت ارضیاش قرار دارد... ما از هر تلاشی که حقوق مردم سوریه را تضمین و امنیت آنها را حفظ کند استقبال میکنیم، اما همزمان تأکید میکنیم که هیچ تفاهمی به بهای حاکمیت ملی یا وحدت سرزمینی سوریه نخواهد بود.»
واکنشها و تحلیلها
هانی ناصر، استاد روابط بینالملل دانشگاه اَمان، به میدیا لاین گفت این نشست «نمایانگر چرخشی مهم در دیپلماسی است، حتی اگر تحت میانجی‌گری غیرمستقیم آمریکا صورت گرفته باشد».
به عقیده او دمشق با انجام این دیدارها میخواهد پیام روشنی بفرستد؛ اینکه منزوی نیست و اگر ثبات کشور تامین شود، حتی میتواند با دشمن تاریخی خود هم گفت‌وگو کند. از سوی دیگر اسرائیل هم با توجه به مداخلههای ایران و روسیه در منطقه، به این نتیجه رسیده که نادیده گرفتن دمشق دیگر ممکن نیست.
با این حال، برخی سوریها از این نشست خشمگین شدهاند و میپرسند چرا بحران سویدا بهجای گفتوگوی با رهبران این منطقه باید از طریق تماس با مقامات اسرائیلی پیگیری شود.
عبدالکریم العمر، تحلیلگر سیاسی سوری، تبدیل شدن یک مسئله داخلی سوریه به ابزار چانهزنی با یک طرف منطقه‌ای، آن هم اسرائیل» را «تاسفبار» خواند و گفت: «این موضوع میتوانست بهعنوان یک مسئله ملی و از طریق گفت‌وگو حلوفصل شود، فارغ از رابطه برخی گروهها در سویدا با اسرائیل.»
