وب‌سایت آکسیوس در گزارشی تحقیقی فاش کرد سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) برای نخستین‌بار پس از ۶۲ سال، به‌طور ضمنی تایید کرده که یکی از ماموران عملیات روانی این نهاد پیش از ترور جان اف. کندی با «لی هاروی اسوالد» ارتباط عملیاتی داشته است.
این گزارش تحقیقی، به‌گفته کارشناسان، بسیاری از ادعاهای چند دهه‌ای سیا درخصوص بی‌اطلاعی از فعالیت‌های اسوالد را به چالش کشیده و دروغ‌پردازی این سازمان در برابر نهادهای تحقیقاتی آمریکا را برملا کرده است.
اعترافی پس از شش دهه پنهان‌کاری
براساس گزارش آکسیوس، این اطلاعات تازه در مجموعه‌ای از ۴۰ سند منتشر شده که از طبقه‌بندی محرمانه خارج شده و به «جورج جوانیدس»، مأمور عملیات روانی سیا، مربوط است.
مهم‌ترین سند این مجموعه، یادداشتی به تاریخ ۱۷ ژانویه ۱۹۶۳ است که نشان می‌دهد جوانیدس ماموریت داشته با نام مستعار «هوارد گبلر» فعالیت کند و برای این منظور، گواهینامه جعلی به همین نام در اختیار داشته است.
تا پیش از این، سیا همواره انکار می‌کرد که جوانیدس با نام مستعار «هوارد» فعالیت می‌کرده و همچنین هرگونه ارتباط رسمی این نهاد با گروه دانشجویی ضدکمونیستی موسوم به «مدیریت دانشجویی کوبا» یا «دی‌آرای» را رد کرده بود؛ گروهی که نقش پررنگی در افشای دیدگاه‌های طرفدار کاستروی اسوالد پس از ترور ایفا کرد.
نقشی که پنهان شد؛ از نیواورلئان تا دالاس
جورج جوانیدس در آن زمان معاون شاخه سیا در میامی بود و هدایت تمامی عملیات‌های جنگ روانی و اقدام سیاسی از جمله حمایت مالی و سازماندهی «دی‌آرای» را برعهده داشت.
به گزارش آکسیوس، در ۹ اوت ۱۹۶۳، بیش از سه ماه پیش از ترور کندی، اعضای گروه «دی‌آرای» با اسوالد که در خیابان‌های نیواورلئان در حال توزیع بروشورهای «کمیته برای بازی منصفانه با کوبا» بود، درگیر شدند.
این درگیری به بازداشت و حضور اسوالد در دادگاه انجامید که پوشش رسانه‌ای نیز داشت. حدود دو هفته بعد، در ۲۱ اوت، اسوالد در یک برنامه زنده تلویزیونی با اعضای «دی‌آرای» به مناظره پرداخت و در قامت یک چهره کمونیست رسانه‌ای شد.
پس از ترور کندی در ۲۲ نوامبر همان سال، «دی‌آرای» بلافاصله با انتشار بیانیه‌ای اسوالد را «کمونیست حامی کاسترو» معرفی کرد؛ بیانیه‌ای که بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌هایی چون میامی هرالد و واشینگتن پست داشت.
سیاست فریب؛ نقش جوانیدس در پنهان‌کاری سیا
افشاگری تازه آکسیوس همچنین نشان می‌دهد جوانیدس نه‌تنها پیش از ترور با اسوالد در ارتباط بوده، بلکه پس از ترور نیز در مقام رابط سیا با کمیته تحقیق کنگره درباره ترور کندی، نقشی کلیدی در گمراه‌کردن روند حقیقت‌یابی ایفا کرده است.
در شهادت رابرت بلیکلی، مشاور ارشد کمیته ویژه مجلس در دهه ۷۰، آمده است که وقتی درباره «هوارد» و ارتباط با «دی‌آرای» از جوانیدس سوال شد، او پاسخ داد که «هیچ سابقهای از چنین افسر امنیتی در سیا وجود ندارد، اما بررسیها ادامه خواهد داشت.»
همچنین، دن هاردوی، بازرس سابق این کمیته، ماه گذشته در شهادتی رسمی اعلام کرد که جوانیدس عملا یک عملیات پنهان علیه روند تحقیقاتی کنگره را هدایت می‌کرد.
بهنوشته آکسیوس، تنها دو سال پس از این پنهانکاریها، سیا در سال ۱۹۸۱ به جوانیدس مدال افتخار اطلاعاتی اهدا کرد؛ امری که اکنون با انتشار این اسناد، جنجالبرانگیزتر از همیشه بهنظر میرسد. جوانیدس در سال ۱۹۹۰ درگذشت.
کارشناسان: داستان پوششی سیا به پایان رسیده است
جفرسون مورلی، نویسنده و پژوهشگر برجسته پرونده ترور کندی، در گفتوگو با آکسیوس گفت: «سناریوی دروغین برای جوانیدس رسما به پایان رسیده. این اعتراف، تغییری اساسی در روایت رسمی سیا درباره اسوالد ایجاد میکند.»
در همین حال، آنا پائولینا لونا، نماینده جمهوریخواه از فلوریدا که ریاست کمیته بررسی اسناد ترور کندی را در مجلس نمایندگان آمریکا برعهده دارد، اعلام کرده که جوانیدس «هزار درصد» در سرپوشگذاری سازمان سیا نقش داشته است.
در مقابل، چهرههایی چون جرالد پوزنر همچنان معتقدند که اسوالد بهتنهایی عامل ترور کندی بوده، اما او نیز اذعان دارد که سیا در روند پیگیری حقیقت، «به‌طور سیستماتیک فریب داده، پنهان کرده و اسناد را تغییر داده است.»
پوزنر در گفتوگویی با آکسیوس افزود: «این رفتار کلاسیک سیاست سیا است؛ آنها هرگز شفاف نیستند. حقیقت را نمیگویند، واقعیت را پنهان میکنند و زمانیکه اسناد منتشر می‌شود، چهره واقعی آنها افشا می‌شود.»
سازمان سیا: همه اسناد را مطابق دستور ترامپ منتشر کردهایم
در واکنش به انتشار اسناد جدید، سخنگوی سازمان سیا به آکسیوس گفت: «این نهاد به‌طور کامل با قانون انتشار اسناد ترور رئیسجمهوری پیشین جان اف. کندی منطبق بوده و تمامی اسناد را بدون سانسور در اختیار آرشیو ملی قرار داده است.» سیا این اقدام را «بیسابقهترین اقدام شفافسازی در تاریخ این نهاد» خوانده است.
گامهای بعدی؛ فشار برای افشای اسناد بیشتر
بهگزارش آکسیوس، این اسناد در راستای دستور دونالد ترامپ برای اجرای کامل قانون افشای اسناد ترور کندی منتشر شدهاند. جفرسون مورلی و نماینده لونا اعلام کردهاند که جان رتکلیف، رئیس سیا، و تولسی گبرد، مدیر اطلاعات ملی، نقش کلیدی در این شفافسازی ایفا کردهاند.
آنان وعده دادهاند که اسناد بیشتری در راه است؛ اسنادی که ممکن است بخشهای تاریکتری از نقش سازمانهای اطلاعاتی آمریکا در بزرگترین ترور سیاسی قرن بیستم را روشن کند.
