امانوئل مکرون، رییسجمهوری فرانسه، خواستار گفت و گوی راهبردی کشورهای اروپایی با دونالد ترامپ درباره جمهوری اسلامی شد و از احتمال تصمیمگیری درباره اجرای مکانیسم ماشه سخن گفت.
مکرون دوشنبه ۱۷ دی، در یک سخنرانی در جمع تعدادی از سفیران این کشور گفت که برنامه هستهای ایران به نقطه بیبازگشت نزدیک میشود.
رییسجمهوری فرانسه تاکید کرد که رهبران کشورهای اروپایی باید از خود بپرسند که آیا ضرورت دارد که پیش از اکتبر ۲۰۲۵ مکانیسم ماشه برای بازگرداندن تحریمها علیه تهران را فعال کنند یا خیر.
او رسیدگی به موضوع ایران را اولین و مهمترین اولویت و چالش امنیتی فرانسه، کشورهای اروپایی، کل منطقه و فراتر از آن خواند.
بریتانیا، فرانسه و آلمان ۱۵ آذر در نامهای به شورای امنیت سازمان ملل متحد اعلام کرده بودند که در صورت لزوم آماده هستند تا برای جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هستهای، مکانیسم ماشه را فعال کنند تا همه تحریمهای بینالمللی علیه تهران از سر گرفته شود.
بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، اگر جمهوری اسلامی از اجرای تعهدات برجامی خود سر باز زند، امکان بازگرداندن تمامی تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل متحد را فراهم میآورد که با توافق اتمی موسوم به برجام به حالت تعلیق درآمده است.
این بند اجازه میدهد که تمامی تحریمهای سازمان ملل علیه ایران به صورت خودکار بازگردند، بدون آنکه اعضای شورای امنیت برای جلوگیری از آن امکان استفاده از حق وتو داشته باشند.
با این حال، فعال کردن مکانیسم ماشه تنها تا ۱۸ اکتبر سال آینده ممکن است، زیرا قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت که سال ۲۰۱۵ صادر شد، اعتباری ۱۰ ساله دارد.
مقامات جمهوری اسلامی پیش از این تهدید کردهاند که فعال شدن مکانیسم ماشه، «پاسخ قاطع» خواهد گرفت.
از جمله مجید تخت روانچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، تهدید کرده بود که در صورت فعال شدن مکانیسم ماشه از سوی سه کشور اروپایی، جمهوری اسلامی از پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (انپیتی) خارج خواهد شد.
جمهوری اسلامی مهمترین چالش استراتژیک و امنیتی برای اروپا
رییس جمهور فرانسه در سخنرانی خود همچنین جمهوری اسلامی را مهمترین چالش استراتژیک و امنیتی برای فرانسه، اروپا و منطقه دانست و افزود که محدود نشدن جمهوری اسلامی یک ریسک بزرگ است.
به گفته مکرون، برنامه هستهای و موشکی جمهوری اسلامی، حمایت نظامی از روسیه در جنگ اوکراین، نیروهای نیابتی در منطقه و اعزام نیروهای نیابتی به آفریقا و تروریسم، از جمله مواردی است که نگرانیهای جدی ایجاد کرده است.
مکرون گفت که ایران یکی از مباحث کلیدی در گفتوگوهایش با دولت جدید دونالد ترامپ خواهد بود.
دونالد ترامپ ۲۰ ژانویه (اول بهمن) رسما قدرت را در کاخ سفید به دست خواهد گرفت و احتمال بازگشت سیاست فشار حداکثری در دوره او مطرح شده است.
در روزهای گذشته برخی مقامات دولت پزشکیان و چهرههای سیاسی نزدیک به او خواستار مذاکره با ترامپ شدهاند.
در همین حال عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، اعلام کرده که تهران برای مذاکرات «سازنده و بدون تاخیر» بر سر برنامه هستهای خود آمادگی دارد.
در مقابل حسین شریعتمداری، نماینده علی خامنهای در روزنامه کیهان، در سرمقاله شنبه ۱۵ دی این روزنامه نوشته بود که مطرح کنندگان موضوع مذاکره با آمریکا یا خواب هستند یا مستاند یا دیوانه.