سازمان حقوق بشر ایران با انتشار گزارشی اعلام کرد در سال ۲۰۲۴ دست‌کم ۳۱ زن در زندان‌های ایران اعدام شدند. طبق این گزارش، این آمار بالاترین رقم سالانه مجازات مرگ برای زنان زندانی کشور در ۱۷ سال گذشته بوده است.
سازمان حقوق بشر ایران در گزارشی که دوشنبه ۱۷ دی‌ماه، با عنوان «زنان و مجازات اعدام در ایران» منتشر کرد نوشت که جمهوری اسلامی در سال ۲۰۲۴، دو سال پس از آغاز جنبش «زن، زندگی، آزادی»، بالاترین آمار سالانه اعدام زنان از سال ۲۰۰۸ به این سو را ثبت کرد.
طبق این گزارش، حداقل ۲۴۱ زن در فاصله سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۴ اعدام شده‌اند و ۱۲۱ نفر، معادل ۵۰ درصد از زنان اعدام‌شده تنها با حرف اول نام/نام خانوادگی خود شناسایی شده یا به‌کلی ناشناس مانده‌اند.
محمود امیری‌مقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران درباره این گزارش گفت: «اعدام زنان در ایران نه‌تنها بعد بی‌رحمانه و غیرانسانی مجازات اعدام را نشان می‌دهد، بلکه عمق تبعیض و نابرابری جنسیتی را در سیستم قضایی این کشور برملا می‌کند.»
او از جامعه جهانی است که در برابر این بی‌عدالتی‌های نهادینه‌شده و آپارتاید جنسیتی در ایران سکوت نکنند و تلاش‌های خود را برای نجات محکومان به اعدام افزایش دهند.
از میان زنان اعدام شده در این بازه زمانی، ۱۱۴ زن با اتهام «قتل»، ۱۰۷ زن بابت اتهامات مرتبط با «مواد مخدر» و چهار زن با اتهامات سیاسی «محاربه» و «افساد فی‌الارض» اعدام شدند.
همچنین ۹ نفر از زنان اعدام‌شده کودک‌همسر بودند و سه نفر از کودک‌همسران، کودک-مجرم نیز محسوب می‌شدند و در هنگام جرم انتسابی زیر ۱۸ سال داشتند.
صدور حکم اعدام و اجرای آن برای افراد زیر ۱۸ سال بر خلاف استانداردهای بین‌المللی حقوق بشر از جمله کنوانسیون حقوق کودک است که ایران یکی از امضا کنندگان آن است.
ایران از معدود کشورهای جهان است که برای افراد زیر ۱۸ سال حکم اعدام صادر و اجرا می‌کند.
در بخشی دیگری از این گزارش آمده که ۷۰ درصد از زنانی که بابت اتهام «قتل» اعدام شدند، متهم به قتل همسر یا شریک زندگی خود شده بودند.
همچنین زنان مناطق محرومی مانند سیستان و بلوچستان به‌طور نامتناسبی در میان اعدام‌شدگان مرتبط با مواد مخدر دیده می‌شوند و به نوشته این سازمان حقوق بشری، این آمار نشان‌دهنده تلاقی تبعیض سیستماتیک، فقر و جانبداری قضایی است.
ادامه صدور احکام اعدام برای زنان
سازمان حقوق بشر ایران در گزارش خود با استناد به نتیجه پژوهش خود در یک دوره دوساله در رسانه‌های رسمی جمهوری اسلامی نوشت که در بازه زمانی ژانویه ۲۰۲۲ تا ژانویه ۲۰۲۴ دست‌کم ۴۱ زن در معرض صدور احکام اعدام قرار گرفته‌اند.
این گزارش با اشاره به اینکه تعداد نامعلومی از زنان همچنان در انتظار حکم اعدام هستند و زندگی آن‌ها هر لحظه در معرض خطر است، از وریشه مرادی و پخشان عزیزی به عنوان دو تن از زنان زندانی سیاسی که زیر حکم اعدام هستند، نام برد.
وریشه مرادی ۲۰ آبان و پخشان عزیزی دوم مرداد امسال از سوی دادگاه انقلاب تهران به اتهام «بغی» به اعدام محکوم شدند.
سازمان حقوق بشر ایران در گزارش خود تاکید کرده که جمهوری اسلامی از زمان روی کار آمدن خود همواره از اعدام به‌عنوان ابزاری برای سرکوب سیاسی بهره برده و با ایجاد رعب و وحشت، به بقای خود کمک کرده است.
پیش از این در ششم دی ماه، سایت حقوق بشری هرانا در گزارش سالانه جدید خود خبر داد در سال ۲۰۲۴ دست‌کم ۸۸۳ نفر در زندان‌های سراسر ایران اعدام شدند که این رقم افزایشی ۱۸/۳ درصدی نسبت به سال پیش از آن نشان می‌دهد.
طبق این گزارش، در این مدت ۲۰۷ نفر با حکم دستگاه قضایی جمهوری اسلامی به اعدام محکوم شدند و احکام اعدام ۵۴ نفر در دیوان عالی کشور تایید شده است.