بلومبرگ در گزارشی نوشت حسین شمخانی، تاجر بزرگ نفت و فرزند علی شمخانی، از بازیگران اصلی در فروش تسلیحات جمهوری اسلامی به روسیه است و شبکه شرکت‌های او، نقشی کلیدی در انتقال تسلیحات میان تهران و مسکو و ارسال موشک، قطعات هواپیماهای بدون سرنشین و کالاهای دو منظوره دارد.
بلومبگر حسین شمخانی را یک میلیاردر نفتی توصیف کرده که توانسته به‌صورت مخفیانه خود را در قلب سیستم مالی غرب جای دهد.
اظهارات بیش از ۱۲ مقام آمریکایی، بریتانیایی اروپایی و افراد مطلع نشان می‌دهند او به‌عنوان بازرگان، انتقال تسلیحات از طریق دریای خزر به روسیه را مدیریت و به مسکو در جنگ اوکراین کمک می‌کند.
از شمخانی عمدتا به نام «هکتور» یا «H» یاد می‌شود.
بلومبرگ در ماه‌های اخیر گزارش‌های متعددی از فعالیت شرکت‌های زیرنظر حسین شمخانی در تجارت غیرقانونی نفت ایران و دور زدن تحریم‌ها منتشر کرده است.
منابع بلومبرگ که نامی از آن‌ها برده نشده است، در گزارشی جدید گفتند حسین شمخانی از طریق شبکه‌ای از شرکت‌های تحت مدیریتش مانندکریوس (Crios Shipping LLC) مستقر در دبی، سال گذشته میلادی انتقال موشک‌ها، قطعات پهپاد و کالاهای دومنظوره را از طریق دریای خزر با استفاده از دست‌کم دو کشتی آغاز کرده است.
به گفته این افراد، مسکو هزینه این کالاها را با محموله‌های نفتی پرداخت می‌کند؛ نوعی تجارت پایاپای که به دلیل تحریم‌های آمریکا و اروپا علیه روسیه و جمهوری اسلامی به طور فزاینده‌ای رایج شده است.
به گفته افرادی که معاملات را رصد می‌کنند، شبکه شرکت‌های شمخانی بیش از یک‌چهارم حجم کل تسلیحات ارسالی ایران به روسیه را برای استفاده در جنگ اوکراین، مدیریت می‌کند.
امپراتوری او همچنین شامل یک صندوق سرمایه‌گذاری پوششی با دفاتری در لندن، ژنو و سنگاپور و یک شرکت تجارت کالای مستقر در دبی است که با شرکت‌های بزرگ نفتی غربی همکاری دارد.
سفر کشتی‌های شمخانی در دریای خزر
بلومبرگ بر اساس داده‌های ردیابی کشتی نوشت از اواسط سال ۲۰۲۳ میلادی، چندین کشتی متعلق به کریوس که پیش‌تر در مسیرهای دریای مدیترانه و دریای سیاه فعالیت می‌کردند، ناگهان به دریای خزر تغییر مسیر دادند و از آن زمان به طور مداوم بین ایران و روسیه تردد کرده‌اند.
این کشتی‌ها شامل سی کَسِل (Sea Castle) با نام دیگر «توکا» و سی اَنکر (Sea Anchor) با نام دیگر «روجا» هستند.
هر دو کشتی در سال جاری میلادی دست‌کم پنج سفر از بنادر ایران به آستراخان روسیه داشته‌اند.
ظرفیت حمل سی انکر سه هزار و و سی کسل چهار هزار تُن و در واقع یک‌صدم کشتی‌های کانتینری غول‌پیکری است که کالاها را در اقیانوس‌های جهان جابه‌جا می‌کنند.
این ظرفیت برای حمل تسلیحات در سفرهای کوتاه بین ایران و روسیه در دریای خزر کافی به نظر می‌رسد.
سی کسل و سی انکر حدود ۴۰ سال پیش به ترتیب در شوروی سابق و رومانی ساخته شدند.
داده‌های شرکت اطلاعات دریایی پُل‌استار گلوبال (Pole Star Global) نشان می‌دهند که هر دو کشتی از پرچم‌های پالائو استفاده کرده‌اند؛ یک جزیره اقیانوسی که در لیست سیاه بین‌المللی ثبت کشتی‌ها قرار دارد.
تجارت تسلیحات در ازای نفت
بلومبرگ نهم آذر امسال از تعطیلی دفتر صندوق سرمایه‌گذاری مرتبط با حسین شمخانی در لندن به نام اوشن لئونید خبر داده بود.
جدیدترین گزارش این رسانه از جزییات مربوط به فعالیت‌های حسین شمخانی، تجارت تسلیحات در ازای نفت است.
مقدار دقیق تسلیحات تحویلی از سوی کشتی‌های تحت کنترل شبکه شمخانی یا نحوه استقرار دقیق آن‌ها مشخص نیست.
به گفته منابع بلومبرگ، تسلیحات در فهرست‌های محموله‌ها اعلام نشده‌اند تا از ردیابی جلوگیری شود.
به گفته افراد مطلع، امپراتوری مالی شمخانی کنترل یک ناوگان شامل ده‌ها کشتی، از جمله تانکرهای نفتی و کشتی‌های باربری را بر عهده دارد.
شرکت کریوس که هسته اصلی محموله‌های دریای خزر را تشکیل می‌دهد، در اکتبر ۲۰۲۰ میلادی در دبی تاسیس شد. کریوس خود را یک شرکت مدیریت کشتی بین‌المللی معرفی کرده، اما جزییاتی در مورد مالکیت یا رهبری آن نداده است.
این شرکت یکی از مجموعه نهادهای حمل‌ونقل تحت نظارت شمخانی مانند اوشن‌لینک ماری‌تایم (Oceanlink Maritime DMCC) و کوبان شیپینگ (Koban Shipping LLC) است.
برخی از کارکنان این شرکت‌ها در کنار کارکنان صندوق پوششی و شرکت‌های تجارت نفتی شمخانی مشغول به کارند.
دیوید تاننباوم، مقام سابق دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا که متخصص ردیابی محموله‌های دریای خزر و تحلیل مالکیت کشتی‌ها در ناوگان «تاریک» است، گفت شرکت کریوس «رابطه‌ای تنگاتنگ» با اوشن‌لینک و کوبان دارد.
به گفته او، اوشن‌لینک و کوبان به نمایندگی از وزارت دفاع و لجستیک نیروهای مسلح جمهوری اسلامی فعالیت می‌کنند.
آمریکا اواسط فروردین امسال بدون آنکه نامی از شمخانی ببرد، شرکت اوشن‌لینک و ۱۳ کشتی تحت مدیریت آن را تحریم کرد.
بلومبرگ دوم آذر نیز در گزارشی از تحقیقات وزارت خزانه‌داری آمریکا درباره ارتباط بانک جی‌پی مورگان چیس با یک صندوق سرمایه‌گذاری وابسته به شمخانی خبر داده بود.
بیشتر اقدامات اخیر علیه شبکه شمخانی، بر محموله‌های نفتی متمرکز بوده است و تلاش‌ها برای محدود کردن معاملات فرامرزی او چالش‌های بیشتری دارد.
بهنام بن طالب‌لو، کارشناس امنیت ایران در بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها به بلومبرگ گفت اجرای تحریم‌ها علیه این شبکه‌های مبادله کالا به ویژه با در نظر گرفتن تسلط تاریخی روسیه در منطقه، بسیار سخت‌تر است.
او افزود: «هدف کوتاه‌مدت باید این باشد که این شبکه‌ها را برای شناخت افکار عمومی، زیر نور قرار دهیم.»
جان بولتون، مشاور پیشین امنیت ملی آمریکا نیز گفت شبکه شمخانی با قراردادهای ارسال پهپاد به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین مرتبط است.